Τα wikis είναι ιστοσελίδες που έχουν ως βασικό χαρακτηριστικό τη δυνατότητα τροποποίησης του περιεχομένου τους από τους χρήστες που τις επισκέπτονται. Κάθε χρήστης μπορεί να προσθέσει δικό του υλικό, να αφαιρέσει υλικό ή να τροποποιήσει το υπάρχον υλικό μιας σελίδας wiki. Οι προηγούμενες εκδόσεις (versions) του περιεχομένου κρατούνται ως ιστορικό (history) και αυτό δίνει τη δυνατότητα επαναφοράς (rollback) μίας σελίδας wiki σε μία προγενέστερη έκδοσή της.
Η ευκολία χρήσης και η ανοιχτή πρόσβαση στην πληροφορία καθιστούν τα wikis χρήσιμα διαδικτυακά εργαλεία για άτομα που συνεργάζονται στα πλαίσια μιας ομάδας, όπως για παράδειγμα σε μία σχολική τάξη. Τα wikis είναι ιδανικά για τη συνεργατική δημιουργία κειμένων, για ομαδικές εργασίες και γενικά για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων που περιλαμβάνουν τη συνεργατική σύνθεση ενός αποθετηρίου γνώσης. Τα wikis, σύμφωνα με τον Baltzersen [1], θεωρούνται τα πιο σημαντικά Web 2.0 εργαλεία. Τα wikis στην εκπαίδευση ενισχύουν μαθητο-κεντρικές προσεγγίσεις μάθησης, καλλιεργούν τη γραπτή έκφραση και την κριτική ικανότητα αναθεώρησης κειμένων, ενισχύουν τη δημιουργικότητα των μαθητών και γενικά αναπτύσσουν τις δεξιότητες συνεργασίας και επικοινωνίας με στόχο την ολοκλήρωση ενός κοινού έργου.
Κάποια ενδεικτικά σενάρια αξιοποίησης των wikis στην εκπαίδευση είναι:
- Μαθητές που έχουν διδαχθεί ήδη το μάθημα, μπορούν να δημιουργήσουν στο wiki του μαθήματος οδηγίες μελέτης για τα κομμάτια της ύλης, συμπληρώνοντας ο ένας τις σημειώσεις του άλλου, με σκοπό οι επόμενοι μαθητές να βοηθηθούν στη μελέτη τους.
- Οι μαθητές μπορούν να βοηθήσουν ο ένας τον άλλο σε δύσκολες ασκήσεις, διαμοιράζοντας και συγκρίνοντας τις λύσεις τους και να συζητήσουν πάνω σε αυτές.
- Οι μαθητές μπορούν να συνεργαστούν και να συγκεντρώσουν υλικό, με σκοπό να δημιουργήσουν διαφάνειες για το μάθημα και να διαμοιραστούν αυτό το υλικό με άλλες τάξεις ή σχολεία.
- Ένα wiki μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να εφαρμοστούν συνεργατικές τεχνικές, όπως «καταιγισμός ιδεών», «σκέψου και μοιράσου», κτλ.
- Άλλη μία χρήση μπορεί να είναι ο χρονοπρογραμματισμός και η παρακολούθηση της εξέλιξης μιας ομαδικής εργασίας, έτσι ώστε να υπάρχει ένα κοινό πρόγραμμα, με σκοπό όλοι οι μαθητές να γνωρίζουν κάθε στιγμή σε ποιο σημείο βρίσκονται οι ίδιοι και οι συμμαθητές τους.
Το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο προσφέρει στους εκπαιδευτικούς τη δυνατότητα να δημιουργήσουν Wiki μέσω των υπηρεσιών:
- Ηλεκτρονικής Σχολικής Τάξης (http://eclass.sch.gr) και
- Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης (http://e-learning.sch.gr).
Η δημιουργία wiki μέσω των υπηρεσιών του ΠΣΔ διευκολύνει εκπαιδευτικούς και μαθητές διότι δεν χρειάζεται να δημιουργήσουν λογαριασμό σε κάποια υπηρεσία τρίτων και επιπλέον διασφαλίζει ότι οι συντάκτες του wiki είναι συγκεκριμένοι (πιστοποιημένοι) χρήστες του ΠΣΔ που έχουν επιλεγεί από τον ίδιο τον εκπαιδευτικό.
Ας δούμε τώρα δύο τρόπους με τους οποίους μπορεί ένα μέλος ΠΣΔ να δημιουργήσει ένα wiki:
Α. Δημιουργία wiki στην υπηρεσία Ηλεκτρονικής Σχολικής Τάξης (http://eclass.sch.gr)
- Ο εκπαιδευτικός αρχικά δημιουργεί ένα νέο μάθημα στην υπηρεσία.
- Ορίζει ως χρήστες του μαθήματος τους μαθητές ή εκπαιδευτικούς που θα έχουν δικαίωμα επεξεργασίας του wiki.
- Ενεργοποιεί το εργαλείο μαθήματος wiki και ορίζει τον τίτλο και περιγραφή του.
- Οι χρήστες του μαθήματος θα μπορούν πλέον να γράφουν στο wiki.
Ο εκπαιδευτικός μπορεί να αξιοποιήσει και τα υπόλοιπα διαθέσιμα εργαλεία της υπηρεσίας ή να αφήσει ενεργό μόνο το wiki. Δείτε αναλυτικότερες οδηγίες για τη χρήση της υπηρεσίας e-class.sch.gr εδώ.
Β. Δημιουργία wiki στην υπηρεσία Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης (http://e-learning.sch.gr/)
- Ο εκπαιδευτικός αρχικά δημιουργεί ένα νέο μάθημα στην υπηρεσία με μορφή Single Activity Format και τύπο δραστηριότητας wiki. Με αυτόν τον τρόπο, το μάθημα θα χρησιμοποιείται μόνο για τη δημιουργία wiki. Αν ο εκπαιδευτικός θέλει να χρησιμοποιήσει στο μάθημά του και τα υπόλοιπα διαθέσιμα εργαλεία, θα πρέπει να επιλέξει μια από τις υπόλοιπες μορφές μαθήματος.
- Ο εκπαιδευτικός ορίζει ως χρήστες του μαθήματος τους μαθητές ή τους εκπαιδευτικούς που επιθυμεί να έχουν δικαίωμα επεξεργασίας του wiki.
- Oρίζει τον τίτλο και περιγραφή του wiki.
- Οι χρήστες του μαθήματος θα μπορούν πλέον να γράφουν στο wiki.
Δείτε αναλυτικότερες οδηγίες για τη χρήση της υπηρεσίας e-learning.sch.gr εδώ.